W ciągu ostatnich dekad Władimir Putin stał się jednym z najbardziej wpływowych i kontrowersyjnych przywódców na świecie. Jego rządy w Rosji są często określane jako totalitarne. Niezależnie od tego jak je nazwiemy jedno wydaje się pewne: Putin prowadzi Rosję na skraj przepaści. Zawodowo nie zajmuje się polityką, ale ze zgrozą obserwuje, że styl zarządzania Putina obecny jest w biznesie! W tym artykule przyjrzymy się kilku aspektom „biznesowego Putina” i jak autorytarny styl zarządzania ujawnia się w biznesie.
Pierwszą analogią jest centralizacja władzy. Putin od samego początku swojej prezydentury skupił wokół siebie dużą ilość władzy, ograniczając niezależność instytucji państwowych i tworząc silną kontrolę nad mediami. W biznesie autorytarny lider często podejmuje decyzje samodzielnie i ogranicza autonomię swoich podwładnych. Czasami pozornie dzieli się władzą, namawia członków zespołu do podejmowania decyzji. Jednak pod jednym warunkiem: musi ją zatwierdzić. Taka koncentracja władzy może prowadzić do skuteczności w krótkim okresie, ale może także ograniczać innowacje i kreatywność, ponieważ podwładni czują się hamowani w wyrażaniu swoich opinii.
Kolejną analogią jest kult jednostki. Putin w Rosji buduje swój autorytet, kreując wizerunek silnego lidera. Wykorzystuje różne narzędzia, takie jak media kontrolowane przez państwo, by utrzymać swój wizerunek jako nieomylnego i niezastąpionego przywódcy. W biznesie autorytarni liderzy często skupiają się na kreowaniu swojego wizerunku. Budują marką osobistą prowadzącą do swoistego kultu jednostki, efektem może być patologiczna zależność pracowników od lidera. Bardzo destruktywne dla pracy zespołu jest częste przypisywanie sobie przez lidera sukcesów zespołu. W przypadku porażki, autorytarny lider konsekwentnie poszukuje winnych, aby na nich przenieść wszystkie konsekwencje.
Trzecią analogią jest kontrola nad przepływem informacji. Putin w Rosji skutecznie kontroluje przekaz informacji, zarówno poprzez cenzurę, jak i manipulację informacjami. W biznesie autorytarni liderzy często starają się kontrolować przepływ informacji, decydując, co jest ważne dla pracowników i jakie informacje zostaną udostępnione. Propaganda sukcesu nie tylko jest zwyczajnie irytująca i obraża inteligencję pracowników, ale też wynosi wiele ważnych tematów poza obszar komunikacji. Na tym polu natychmiast wyrastają plotki. Tworzy się krąg wtajemniczonych, którzy handlują informacją za przysługi. To ogranicza dostęp do pełnych i niezależnych informacji, co może prowadzić do błędnych decyzji i utrudniać zdolność organizacji w dostosowywaniu się do zmian.
Przedostatnią analogią jest brak przejrzystości i odpowiedzialności. Putin w Rosji zapobiega przejrzystości i unika odpowiedzialności za swoje działania. W biznesie autorytarni liderzy często unikają odpowiedzialności i utrudniają przejrzystość w celu utrzymania kontroli. Brak przejrzystości prowadzi do braku zaufania i utrudnia rozwój zdrowej kultury organizacyjnej. Daje pole do manipulacji, nieuczciwości a nawet działania na szkodę firmy. Jedynym celem współpracowników „Putina biznesu” staje się utrzymanie w kręgu zaufanych.
Ostatnią analogią jest konsekwentne eliminowanie ludzi stanowiących zagrożenie dla wodza. Putin sukcesywnie otaczał się osobami bezwzględnie (przynajmniej oficjalnie) popierającymi jego posunięcia. Jednocześnie konsekwentnie usuwał wszystkich krytyków i osoby o odmiennych poglądach. Autorytarny lider robi podobnie. Ceni tylko tych, którzy zawsze popierają jego decyzje i pomysły. Osoby patrzące krytycznie traktowane są gorzej. Często świta lidera nazywa ich marudami, malkontentami, spowalniaczami…. lub bardziej dosadnie. Takie działanie skutecznie zniechęca i usuwa najzdolniejszych pracowników.
Podsumowując, „Putin biznesu” wykazuje wiele cech autorytarnego stylu zarządzania, takich jak centralizacja władzy, kult jednostki, kontrola nad przepływem informacji i brak przejrzystości. Analogie te pokazują, jak autorytarny styl zarządzania może wpływać na organizacje. Pewne jest to, że wcześniej, czy później takiego menedżera będą otaczać klakierzy, idioci i osoby, które będą chciały go usunąć z firmy tylko po to, aby zająć jego stanowisko. Taki zespół konsekwentnie będzie prowadził firmę na skraj przepaści.
Kontakt z autorem: grzegorz.barszcz[at]gbbc.pl
